Tips voor particulieren

De aankoop van een zogeheten eigen woning is niet belast met 10,4% zoals ander vastgoed, maar met 2%. Als de verkrijger een natuurlijk persoon is van minstens 18 maar nog geen 35 jaar oud en de waarde van de woning maximaal € 510.000 bedraagt, geldt zelfs een vrijstelling van overdrachtsbelasting. De koper mag deze startersvrijstelling niet al een keer eerder hebben toegepast. Per 1 januari 2025 vindt een verruiming plaats van de toepassing van de startersvrijstelling en het verlaagde tarief voor de overdrachtsbelasting voor woningen. Ook in het geval van een verkrijging van de economische eigendom van eigen woningen kan de koper dan de startersvrijstelling of het verlaagde tarief toepassen mits hij voldoet aan de overige voorwaarden.

Een andere maatregel in de overdrachtsbelasting ziet op de zogeheten sleutelovereenkomst. Dat is een overeenkomst waarbij de verkoper en koper van een pand afspreken dat de sleutels al voor het ondertekenen van de akte van levering aan de koper ter beschikking worden gesteld. Sleutelovereenkomsten die normaliter leiden tot economische eigendom van een woning worden uitgesloten van overdrachtsbelasting (OVB). Hiervoor gelden de volgende eisen:
• De sleutelovereenkomst moet samenhangen met de verplichtingsovereenkomst voor levering van de woning.
• De juridische eigendom moet binnen zes maanden na de sleutelovereenkomst worden overgedragen.
• De startersvrijstelling of het 2%-tarief moet van toepassing zijn.

Zo is er geen sprake meer van een belastbare verkrijging voorafgaand aan de (juridische) verkrijging.

Let op! Is bij de verkrijging van de economische eigendom de startersvrijstelling benut, dan is deze niet opnieuw te benutten bij de latere verkrijging van de juridische eigendom.

Groene beleggingen zijn tot een bedrag van € 71.2512 (bedrag 2024) vrijgesteld in box 3. U mag de vrijstelling eerst zo veel mogelijk toerekenen aan overige beleggingen, voordat u het restant moet toerekenen aan spaartegoeden. Dat is gunstig, want het forfaitair rendement voor spaartegoeden is immers veel lager dan het forfaitair rendement voor overige beleggingen.

Let op! Als u een fiscale partner heeft, bedraagt de vrijstelling voor u gezamenlijk € 142.502 (bedrag 2024).

Bent u van plan om binnenkort uw schuldenvrije woning te verkopen zonder direct een nieuwe woning aan te kopen? Misschien is het beter daarmee te wachten tot in 2025. Bij een verkoop vóór 1 januari 2025 telt de ontvangen verkoopsom immers mee in de grondslag van de vermogensrendementsheffing van het jaar 2025 (peildatum 1 januari 2025). Als u de woning bijvoorbeeld op 5 januari 2025 verkoopt, valt de koopsom in 2025 niet in box 3.

Vanuit fiscaal oogpunt is het voordelig om kleine schulden af te lossen vóór 1 januari 2025 als u voldoende liquide middelen heeft om dit te doen. Schulden verminderen de heffingsgrondslag van box 3 namelijk pas als zij de drempel van € 3.700 (€ 7.400 voor fiscale partners) overschrijden (bedrag 2024). De aflossing van schulden met box 3-vermogen leidt daarentegen tot een directe daling van de rendementsgrondslag. Los deze schulden daarom zo veel mogelijk af vóór de peildatum van 1 januari 2025.

Personen tussen de 18 en 40 jaar kunnen in principe één keer in hun leven een beroep doen op een verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor schenkingen door hun ouders. De dag van de 40e verjaardag valt overigens nog binnen de leeftijdsgrens. De verhoogde vrijstelling bedraagt in 2024 € 31.813. Heeft u een kind dat binnenkort de leeftijd van veertig jaar gaat bereiken en is nog niet eerder de verhoogde vrijstelling benut? Wees dan op tijd met het doen van een schenking waarop de verhoogde vrijstelling is toe te passen.

Tip: Voor een schenking aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar ten behoeve van een dure studie geldt een hogere vrijstelling. Deze vrijstelling bedraagt in 2024 namelijk € 66.268.

Heeft uw kind in 2022 een schenking ontvangen om daarmee zijn eigen woning te verbeteren of te onderhouden? Waarschijnlijk heeft uw kind toen de verhoogde schenkingsvrijstelling van op dat moment € 106.671 toegepast op de schenking. Een voorwaarde voor deze vrijstelling was dat de schenking plaatsvond onder de ontbindende voorwaarde dat het geschonken bedrag binnen twee jaar na het kalenderjaar van schenking moet zijn besteed aan de verbetering of het onderhoud. Wijs uw kind er dus op dat de werkzaamheden vóór 2025 moeten zijn afgerond, anders vervalt de vrijstelling!

Bent u van plan om binnenkort uw schuldenvrije woning te verkopen zonder direct een nieuwe woning aan te kopen? Misschien is het beter daarmee te wachten tot in 2025. Bij een verkoop vóór 1 januari 2025 telt de ontvangen verkoopsom immers mee in de grondslag van de vermogensrendementsheffing van het jaar 2025 (peildatum 1 januari 2025). Als u de woning bijvoorbeeld op 5 januari 2025 verkoopt, valt de koopsom in 2025 niet in box 3.

Alimentatiebetalingen zijn qua effect slechts aftrekbaar tegen het lage tarief in box 1. De wetgever wil dit tarief in 2025 verlagen, zodat het fiscaal gezien voordelig kan zijn om al in 2024 de partneralimentatie te betalen en af te trekken tegen 36,97%. Ter vergelijking, als u in 2025 de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet bereikt en volledig premieplichtig bent voor de volksverzekeringen, krijgt u naar verwachting te maken met de volgende tarieven:
• 35,82% (tarief 2025, tarief 2024: 36,97%) over uw box 1-inkomen tot en met € 38.441 (bedrag 2025, bedrag 2024: € 38.098);
• 37,48% (tarief 2025, tarief 2023: 36,97%) over uw box 1-inkomen van € 38.441 tot en met € 76.814 (bedrag 2025, bedrag 2024: € 75.518); en
• 49,50% (in 2025 en in 2024) over uw box 1-inkomen voor zover dit inkomen meer bedraagt dan € 76.814 (bedrag 2025, bedrag 2024: € 75.518).

Let op! Alimentatie voor kinderen is als zodanig niet aftrekbaar.

Hoewel de middelingsregeling per 1 januari 2023 is afgeschaft, kunt u het jaar 2024 eventueel opnemen in een middelingstijdvak van drie jaren. Middeling is mogelijk als u over het middelingstijdvak meer belasting hebt betaald dan u betaald zou hebben als u in die drie jaar gelijkmatige inkomsten had genoten. Bij middeling vindt voor drie achtereenvolgende jaren een herrekening van de belasting plaats op basis van het gemiddelde inkomen. Is die belasting meer dan € 545 lager dan de betaalde belasting, dan krijgt u het meerdere terug. Om de middelingsteruggaaf te krijgen, moet u een verzoek indienen bij de Belastingdienst. U kunt het verzoek indienen tot 36 maanden na het moment waarop de laatste aanslag van die drie jaar onherroepelijk vaststaat. Een aanslag is onherroepelijk als de termijn van zes weken voor bezwaar, beroep, hoger beroep of cassatie is verstreken. Op internet zijn diverse tools beschikbaar om de middelingsteruggaaf te bepalen.

Let op! Het laatste tijdvak waarover men kan middelen zal bestaan uit de jaren 2022, 2023 en 2024.

Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het box 3-stelsel sinds 1 januari 2017 een schending vormt van het Europees recht. Vanwege dit arrest is de wetgever met een nieuw systeem gekomen, waarin echter nog steeds forfaits voorkomen. Inmiddels heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het nieuwe systeem nog steeds het Europees recht schendt. Wie kan aantonen dat zijn werkelijke rendement over zijn vermogen in box 3 lager is dan het forfaitaire rendement, heeft daardoor recht op rechtsherstel. Het is daarom aan te raden om in bezwaar te gaan tegen een eind 2024 opgelegde aanslag die is gebaseerd op een forfaitair box 3-rendement dat het werkelijk rendement overtreft. Daarbij is van belang om dit binnen de termijn te doen! De normale bezwaartermijn is zes weken. De bezwaartermijn begint op de dag na die van de dagtekening van het aanslagbiljet.

• Bij de vaststelling van het werkelijke rendement moet men kijken naar het gehele vermogen in box 3 zonder aftrek van het heffingvrije vermogen.
• Het is niet toegestaan om rekening te houden met inflatie en evenmin met positieve of negatieve rendement in andere jaren.
• Het werkelijke rendement omvat niet alleen voordelen die uit vermogensbestanddelen worden getrokken, zoals rente, dividend en huur, maar ook positieve en negatieve waardeveranderingen van die vermogensbestanddelen. Ook ongerealiseerde waardeveranderingen behoren tot het werkelijke rendement. Men mag geen rekening houden met kosten, maar wel met rente van schulden die tot het vermogen in box 3 behoren.

Heeft u een pensioengat? Dan kan het interessant zijn om een lijfrenteovereenkomst af te sluiten. Een bijkomend voordeel is dat de lijfrentepremies binnen bepaalde grenzen fiscaal aftrekbaar zijn. De aftrek van lijfrentepremies is trouwens in eerste instantie beperkt tot de zogeheten jaarruimte. Onder voorwaarden kunt u nog de reserveringsruimte gebruiken. Een andere voorwaarde is dat u de premie daadwerkelijk hebt betaald in het jaar waarin u de premie wilt aftrekken. Wilt u al over 2024 uw lijfrentepremie kunnen aftrekken? Zorg er dan voor dat u de lijfrentepremie betaalt vóór 1 januari 2025.

Tip: Stel dat u in de afgelopen vijf jaar lijfrentepremies heeft betaald zonder deze op te geven in uw aangifte inkomstenbelasting. Inmiddels staat de desbetreffende aanslag al onherroepelijk vast. Uw laatste redmiddel is dan het indienen van een verzoek om ambtshalve vermindering bij de inspecteur. U moet dan wel kunnen bewijzen dat u de betaalde premie niet hebt afgetrokken. Dat kunt u bijvoorbeeld doen met kopieën van uw aangifte en de aanslag over de betreffende jaren. Wilt u voor ambtshalve teruggave over 2019 in aanmerking komen? Dien dan uiterlijk 31 december 2024 een verzoek om een ambtshalve vermindering in!

Fiscaal partnerschap kan bepaalde voordelen bieden, bijvoorbeeld als een van de partners zijn heffingsvrij vermogen in box 3 niet volledig benut. Als u en uw partner nog niet elkaars fiscale partner zijn, kunt u nog regelen dat u voor heel 2024 als elkaars fiscale partner voor de inkomstenbelasting wordt aangemerkt. U moet dan op zijn minst ongehuwd samenwonen en per 1 januari 2024 op hetzelfde woonadres staan ingeschreven. Daarnaast moet een bepaalde situatie aan de orde zijn. De situatie die u het makkelijkst op korte termijn kunt realiseren, is het afsluiten van een notarieel samenlevingscontract. Regel dit vóór 1 januari 2025 en voldoe aan de eerdergenoemde voorwaarden. Dan kunt u alsnog voor heel 2024 als fiscale partners worden aangemerkt. Let daarbij wel op eventuele nadelen, zoals het samenvoegen van de schuldendrempels in box 3.

Tip: Er zijn nog vijf andere situaties waardoor men fiscaal partnerschap voor de inkomstenbelasting voor het hele jaar kan verkrijgen. Namelijk als uit uw relatie een kind is geboren, een van u beiden een kind van de ander heeft erkend, een van u beiden als partner van de ander is aangemerkt in een pensioenregeling, u samen met uw partner een eigen woning bezit of als op uw woonadres een minderjarig kind van een van u beiden staat ingeschreven. In dat laatste geval moeten u en uw partner beiden meerderjarig zijn.

Had u over 2019 nog recht op een teruggaaf inkomstenbelasting? Maar bent u vergeten deze teruggaaf aan te vragen? In dat geval hebt u tot 1 januari 2025 de tijd om de teruggaaf alsnog aan te vragen. De Belastingdienst betaalt u het belastingbedrag alleen terug als dit de teruggaafdrempel overschrijdt. In 2019 bedroeg deze € 15, in plaats van de € 18 die voor 2024 geldt.

De inspecteur brengt rente in rekening op een aanslag inkomstenbelasting 2023 die hij oplegt na 1 juli 2024. Voor wat betreft de inkomstenbelasting was deze rente van 1 juli 2023 tot en met 31 december 2023 6% per jaar. Sinds 1 januari 2024 is deze rente zelfs 7,5% per jaar. In vergelijking met de rente die de bank u vergoedt, is deze rente hoog. U kunt belastingrente beperken door zo snel mogelijk een voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2023 aan te vragen. Verwacht u dat u voor 2023 nog moet bijbetalen? Dan is het zinvol zo snel mogelijk een voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2023 te vragen aan de Belastingdienst.

Tip: Als u een belastingaanslag 2023 niet of te laat tijd betaalt, brengt de Belastingdienst ook nog invorderingsrente in rekening. Die rente komt bovenop de belastingrente. Vanaf 1 januari 2024 geldt een invorderingsrente van 4%.

Denkt u nog bepaalde ziektekosten te maken waarvan u zelf kunt bepalen of u ze in 2024 of in 2025 betaalt? Besef dan dat u deze ziektekosten dit jaar tegen een hoger maximaal effectief tarief (36,97%) kunt aftrekken dan in 2025 (35,82%). De volgende ziektekosten zijn aftrekbaar:
• geneeskundige hulp (met uitzondering van ooglaseren ter vervanging van een bril of contactlenzen);
• vervoer van zieken en invaliden;
• medicijnen op doktersvoorschrift;
• andere hulpmiddelen die vanwege hun aard voor minstens 70% worden gebruikt door zieke of invalide personen. Brillen, contactlenzen, overige hulpmiddelen voor de ondersteuning van het gezichtsvermogen, scootmobielen, rolstoelen en aanpassingen aan, in of om de woning (dit begrip kunt u ruim opvatten) behoren niet tot de aftrekbare ziektekosten;
• extra gezinshulp (hiervoor geldt een forfaitaire drempel);
• medische dieetkosten (hiervoor gelden forfaitaire bedragen);
• extra kleding en beddengoed (hiervoor gelden forfaitaire bedragen); en
• reizen voor regelmatig ziekenbezoek (volgens tabel).

Deze uitgaven hoeven niet uitsluitend plaats te vinden ten behoeve van u(w partner). Hebben de uitgaven betrekking op uw kinderen van jonger dan 27 jaar, eventuele inwonende en zorgafhankelijke ouders, broers en/of zussen en/of ernstig gehandicapte personen van 27 jaar of ouder binnen uw huishouden? Ook dan kunnen deze uitgaven aftrekbaar zijn.

Let op! In beginsel kunt u uw ziektekosten pas aftrekken als zij een drempel overschrijden. Deze drempel hangt af van het verzamelinkomen van u en uw partner. Als uw verzamelinkomen bijvoorbeeld in 2024 een bedrag van € 50.034 op jaarbasis overtreft, dan is de drempel voor ziektekosten 5,75% x (verzamelinkomen -/- € 50.034) + € 8.259. Heeft u een fiscale partner? Voeg dan de uitgaven voor specifieke zorgkosten en het gezamenlijk verzamelinkomen vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek van u beiden samen.

Per 1 januari 2025 zijn vervoerskosten voor het verkrijgen van medische hulp en hulpmiddelen aftrekbaar als ziektekosten. Daarbij bedraagt de aftrek € 0,23 per kilometer als men met de auto (geen taxi) reist. Voor ander vervoer, zoals taxi of het OV, zijn de werkelijke kosten aftrekbaar. Voor bovenmatige vervoerskosten wegens ziekte of invaliditeit geldt een aftrek van € 925 per jaar. Maar dan moet u wel overtuigend kunnen aantonen dat u niet in staat bent meer dan 100 meter zelfstandig te kunnen lopen, conform de gehandicaptenparkeerkaart en de OV-Begeleiderskaart.

Let op! Deze aftrek moet u toevoegen aan de andere ziektekosten. Pas als en voor zover het totaal boven de drempel uitkomt, heeft u recht op aftrek.

Giften aan goede doelen kunnen aftrekbaar zijn van de belasting. Het goede doel moet dan een zogeheten algemeen nut beogende instelling (ANBI) zijn. Gewone giften zijn echter niet volledig aftrekbaar. Er is een bedrag dat niet aftrekbaar is, een drempel. In 2024 is deze drempel € 60 of, als dat meer is, 1% van het gezamenlijke (drempel)inkomen. Als u alle giften in één jaar betaalt, heeft u slechts één keer te maken met een niet-aftrekbaar bedrag. Het kan daarom verstandig zijn om giften zoveel mogelijk in één jaar te betalen.

Tip: Gewone giften hebben naast een drempelbedrag ook te maken met een maximaal aftrekbaar bedrag. Maximaal is als gift 10% van het gezamenlijke drempelinkomen aftrekbaar. Denk hieraan als u giften zoveel mogelijk in één jaar wilt betalen.

Let op! In het geval dat de totale waarde van de giften in natura in een jaar de € 10.000 overschrijdt, moet de schenker een onafhankelijk taxateur de waarde in het economische verkeer van de giften laten vaststellen. Zo onderbouwt de schenker de waarde die hij opgeeft in zijn aangifte inkomstenbelasting.

Als u dit jaar nog een schenking wilt doen aan een goed doel, overweeg dan eens een donatie aan een culturele algemeen nut beogende instelling (culturele ANBI). Dat is fiscaal voordeliger dan een donatie aan een gewone ANBI. Een gift aan een culturele instelling levert u voor de inkomstenbelasting een aftrekpost op van 125% van het geschonken bedrag, in plaats van 100%. Maar de extra aftrek van 25% is gemaximeerd op € 1.250.

Tip: Als u een eigen bv heeft, kunt u in 2024 ook nog via uw bv ook schenken aan een culturele instelling. Dat levert in de vennootschapsbelasting een extra aftrek op van 50% van het bedrag dat uw bv heeft geschonken aan culturele instellingen. Deze extra aftrek bedraagt maximaal € 2.500.

Als u over 2024 arbeidsinkomen geniet, heeft u recht op een onderdeel van de heffingskorting: de arbeidskorting. De arbeidskorting bedraagt 8,425% over de eerste € 11.490 aan arbeidsinkomen. Voor zover uw arbeidsinkomen meer bedraagt dan € 11.490 maar niet meer dan € 24.820, bedraagt uw arbeidskorting 31,433% van dat deel van uw arbeidsinkomen. Over het meerdere bedraagt de arbeidskorting 2,471%. Uw arbeidskorting over 2024 bedraagt maximaal € 5.532.
• U moet de maximale arbeidskorting van € 5.532 verminderen met 6,51% van uw arbeidsinkomen voor zover uw arbeidsinkomen meer bedraagt dan € 39.957.
• De hiervoor genoemde bedragen gelden voor personen die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt.
• In 2025 bedraagt de arbeidskorting naar verwachting maximaal € 5.599.